De productie in de Oude Kerk van Amsterdam in 1975 bracht met de confrontatie van twee elkaar opvolgende publieken, die zichzelf of elkaar als in enen spiegel zagen, volgens de theatercriticus Willem Jan Otten een Europees unicum tot stand (foto 72-79).

foto72 foto73 foto74 foto75 foto76 foto77 foto79
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
Ben Zwaal legt het fundament voor een gigantische stapel telefoonboeken die naar het hart van de zuidelijke scheiboog van de kooromgang reikt; één van de zeven beginacts, licht-punten in een vooral duistere kerk
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
deze foto van de Maria-kapel en het Snijderkoor is stellend geweest voor de aanpak van volgende Oude Kerk voorstellingen
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
‘Dan valt de tent voor de laatste keer. Iemand schuift een blad met koffie naar binnen [...] en dan gebeurt het. De tent gaat weer omhoog, en wat zien we? Op de plek waar even tevoren nog trechters dansten staat nu een identieke tent, die eveneens omhoog gaat, en vijftig mensen onthult, zittend op vijftig identieke stoelen. Er is, met andere woorden, een heel publiek
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
tijdens een lichtovergang van terug-trekkend schemerlamplicht naar een langzaam zichtbaar wordende kubus van licht, met man en paal/passer in haar centrum; muzikant Dr. Walter Jaffé, astronoom te Leiden, houdt een referaat over de roodverschuiving, dat de spreker op de voorgrond, bezig met een streng betoog over de kleurenleer van Goethe, doet verbleken
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
trekken een ingeschreven cirkel
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
’Tegen de tijd dat iedereen zich aardig verloren moet voelen in de koude, onvriendelijke en veel te grote kerk, wordt er onverwacht een klein toeschouwers-plekje onthuld in het middenschip. Als bij afspraak neemt men daarop vergenoegd plaats, ook vanwege de welkome dekens. Maar het kan nog knusser. Dat blijkt wanneer even later uit de hoogte een kegelvormige doeken fuik neerdaalt en het publiek precies insluit. De kille, kale en ongezellige ruimte is verkleind tot een intiem kamertje. Het zalige gevoel met z’n allen weer thuis te zijn, wordt nog versterkt doordat ons een prachtig gedicht wordt verteld, waarin alles even warm en klein tot petieterig toe is.’ (Hurkmans 1975) Het genoemde gedicht is ‘een kamer zoals een kamer’ van B. Zwaal (in 1986 verschenen in bos in ’t rot), op een band ingesproken door Loudi Nijhoff
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth



Voortbouwend op de gaasdoekse kegelvorm van de voorstelling tijdens het Internationaal Mime Festival in Paradiso (1969) kwam er een nog grotere kaasdoekse kegelvorm die het publiek geheel kon omvamen. De opzienbarende voorstelling in v/h Jonkers Machine-fabriek te Amsterdam (1977) was de eerste van de vele producties in oude industriële complexen (foto 98-102).

foto98 foto62 foto100 fot101 foto102
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
Het publiek is in de, op de foto nog zichtbare, aanbouw binnengelaten, en aldaar gaan zitten op een tribune. De dan nog onzichtbare fabriekshal dendert als een smidse. In één klap valt stilte, gaan de schuifdeuren open en rijdt de tribune over rails de lege ruimte in, houdt stil (foto) en trekt zich na tien seconden weer terug in de duistere aanbouw: een deurtje in de grote schuifdeur gaat open, en het publiek gaat voor de tweede keer naar binnen, nu te voet naar een, in de vloer door middel van drilboren ingegraven, tribune. photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
Gré Koerse zwemt hangend aan een rijdende loopkat
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
Fotografie: Willem Hekkema
Regie: Willem Hekkema en Ben Zwaal
photo © 2008 Willem Hekkema/Bewth
(deze tekst is een samenvatting uit: BEWTH VOLTOOID samengesteld door Carol Schade en Ben Zwaal, met een tekstbijdrage van Klaske Bruinsma, en in 2005 verschenen bij uitgeverij THOTH te Bussum)
contact / links